خارج کردن آب اضافی زیرزمینی، سطحی و رواناب از یک سازه و یا از یک منطقه توسط نیروی ثقل و یا پمپاژ به منظور جلوگیری کردن از مزاحمت این آب اضافی و یا جلوگیری از زیان ناشی از آن را به طور عام زهکشی می‎گویند [۱]. تعریف فائو از زهکشی، خارج ساختن آب و نمک‎های قابل حل از سطح و زیر سطح مزرعه به منظور تسهیل رشد گیاه است

زهکشی در گذشته‌های دور

زهکشی کشاورزی، بنا به عقیده سازمان خواربار و کشاورزی جهانی، نه هزار سال پیش در بین‌النهرین آغاز شد. در آن هنگام لوله به کار برده نمی‌شده بلکه به احتمال زیاد از سنگ و سنگ‌ریزه و شاخ و برگ گیاهان بهره‌گیری می‌شد. اولین لوله‌های زهکشی حدود چهار هزار سال قدمت دارند. در اروپا، اولین زهکشی زیرزمینی حدود دو هزار سال پیش نصب شده‌است.

در کتابی که در حدود سه هزار سال پیش در چین نگاشته شده، نقشه‌هایی از سیستم زهکشی مشاهده می‌شود. هرودت، در حدود ۲۴۰۰ سال قبل، اشاره‌هایی به کاربرد زهکشی در درّه نیل دارد.

زهکشی مدتی در جهان به فراموشی سپرده شد تا اینکه در ۱۵۴۴ در انگلستان دوباره زندگی جدیدی یافت. اولین تنبوشه ساز سفالی در ۱۸۴۰ در انگلستان به کار گرفته شد. در آمریکا زهکشی لوله‌ای در دو سده پیش آغاز شد.

زهکشی در گذشته‌های نزدیک

زهکشی زیرزمینی به شیوهٔ امروزی اولین بار در سال ۱۸۱۰ میلادی در انگلستان به کار گرفته شد و بتدریج به سایر نقاط اروپا رفت. با اختراع تنبوشه ساز سفالی (۱۸۴۰)، روند توسعه زهکشی در اروپا تسریع شد.

زهکشی در اوایل دهه ۱۹۶۰، با پیدایش لوله پلاستیکی با دیواره صاف و نازک، سپس با ابداع لوله‌های کنگره‌دار شتاب قابل ملاحظه‌ای یافت. در حوالی سال ۱۹۷۰ استفاده از ماشین‌های زهکشی آغاز شد و شتاب بیشتری به توسعه زهکشی زیرزمینی داد. کاربرد فرستنده و گیرنده‌های لیزری، دقت در کنترل نصب زهکش‌ها را افزایش داد.

زهکشی در ایران

احداث اولین شبکه‌های نوین آبیاری و زهکشی در دهه ۱۳۱۰ در جنوب کشور صورت گرفت و اولین زهکش روباز با استفاده از ماشین در حوالی سال ۱۳۳۵ در شاوور خوزستان ساخته شد. در سال‌های ۱۳۴۱ و ۱۳۴۲ اولین شبکه زهکشی زیرزمینی با استفاده از لوله‌های سفالی در دانشکده کشاورزی دانشگاه جندی شاپور (شهید چمران) واقع در ملّاثانی (رامین) اهواز در وسعتی حدود ۵۰۰ هکتار با نیروی کارگری به اجرا در آمد. در همین سال‌ها بود که اولین ماشین زهکشی وارد کشور شد. اولین طرح بزرگ زهکشی به وسعت ۱۱۰۰۰ هکتار در هفت تپه به اجرا درآمد. سپس زهکشی اراضی شرکت کشت و صنعت کارون و همزمان با آن زهکشی اراضی آبخور سد وشمگیر در گرگان آغاز شد. دشت‌های مغان، دالکی در بوشهر، زابل، میان‌آب، بهبهان، طرح‌های هفت‌گانه توسعه نیشکر در خوزستان از جمله طرح‌های بزرگ دیگری هستند که اجرای آنها به اتمام رسیده است.

منبع: ویکی پدیا

تاریخجه

بقایای تخلیه در شهر Lothal که قدمت آن به ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد بر میگردد.

سیستم های اسناد باستانی نشان میدهد. فاضلاب و زهکشی که در شهرستانها در سراسر تمدن توسعه داده شد و بسیار پیشرفته تر از هر موجود در شهری معاصر اشاره که در شرق میانه و حتی کارآمد تر از آن در برخی از مناطق مدرن امروز پاکستان و هند بودند. همه خانه ها در شهرستانها عمده ای از شهرهاراپا و موهنجو که دسترسی به امکانات آب و زهکشی بود. فاضلاب به تخلیه تحت پوشش، که به انتظارنشسته بودند در خیابان اصلی کارگردانی شد.

قرن ۱۸ و ۱۹

مخزن جریان، تخلیه تاریخی در شهر سیدنی

اختراع زهکشی توخالی- لوله به سر هیو Dalrymple، که در درگذشت اعتبار

شیوه های فعلی

سیستم های زهکشی مدرن دارای فیلتر ژئوتکستایل که باعث حفظ و جلوگیری از دانه های ریز خاک از عبور وگرفتگی تخلیه جلوگیری میکند.. Geotextiles می پارچه های مصنوعی به خصوص برای برنامه های مهندسی عمران و محیط زیست ساخته شده است. Geotextiles طراحی شده اند برای حفظ ذرات ریز خاک در حالی که اجازه می دهد آب را از خود عبور. شن، صدف دریا، سنگ: در یک سیستم زهکشی معمولی آنها را به همراه یک سنگر که پس از آن با مواد دانه درشت پر شود گذاشته شده ژئوتکستایل است و سپس در بالای سنگ خورده و سنگر است و سپس توسط خاک پوشانده شده است. آب های زیرزمینی تراوش می کند از طریق ژئوتکستایل و جریان در داخل سنگ به ریزشگاه می ریزد. در شرایط آب های زیرزمینی بالا پلاستیکی سوراخ دار (PVC یا PE) لوله را در امتداد پایه تخلیه برای افزایش حجم آب حمل و نقل در تخلیه گذاشته است.

روش دیگر، سیستم های زهکشی پلاستیکی پیش ساخته که از HDPE بنام SmartDitch ساخته شده ، اغلب ترکیب ژئوتکستایل، فیبر نارگیل و یا فیلتر پوش می تواند در نظر گرفته شود. استفاده از این مواد به علت سهولت استفاده به طور فزاینده ای شایع تر است که حذف نیاز به حمل و نقل و تخمگذار سنگ دانه زهکشی است که همواره گران تر از تخلیه مصنوعی و آسترهای محافظ بتن تبدیل شده است.

در طول ۳۰ سال گذشته ژئوتکستایل به فیلترهای PVC تبدیل شده اند بیشتر موارد استفاده رسانه ها در فیلتر خاک است. آنها برای تولید ارزان و آسان هستند، با کارخانه کنترل خواص است که اطمینان از عملکرد طولانی مدت فیلتراسیون حتی در شرایط خاک سیلتی خوب است.

جایگزین قرن ۲۱

خدمات عمومی سیاتل یک برنامه آزمایشی به نام لبه خیابان جایگزین (خیابان SEA) پروژه ایجاد شده است. این پروژه بدنبال طراحی یک سیستم ارائه زهکشی که بیشتر از نزدیک شبیه چشم انداز طبیعی قبل از توسعه از سیستم های سنتی لوله کشی تمرکز دارد.است.خیابان توسط خندق کنار جاده مشخص، که با کشت در سراسر منطقه طراحی شده است. تاکید بر پیاده رو غیر متوقف اجازه می دهد تا آب را به جریان آزادانه تر به مناطق از سطح نفوذ در کنار خیابان. از آنجا که از کشت اجرا کردن آب از منطقه شهری نه همه به طور مستقیم به داخل زمین بروید، اما همچنین می تواند به محیط اطراف جذب می شود. با توجه به نظارت های خدمات عمومی سیاتل، آنها کاهش ۹۹ درصد از آب طوفان ترک پروژه های زهکشی گزارش شده است.

زهکشی تحت مقیاس بزرگ بررسی زیست محیطی در گذشته در انگلستان است. سیستم های زهکشی شهری پایدار (کف صابون) طراحی شده اند برای تشویق پیمانکاران نصب سیستم زهکشی که بیشتر از نزدیک شبیه به جریان طبیعی آب در طبیعت است. از سال ۲۰۱۰ برنامه ریزی محلی در انگلستان توسط قانون مورد نیاز است برای عامل کف صابون را به هر پروژه های توسعه که آنها مسئول هستند. تولید کنندگان زهکشی که در حال نشان دادن تعهد به کف صابون در پیشرو گزینه های زهکشی زیست محیطی بهبود در انگلستان شامل Alumasc خارجی ساختمان محصولات، فن آوری های ACO و Polypipe.

زهکشی اسلات ثابت شده است محصول دستیابی به موفقیت بسیاری از بیست سال گذشته در به عنوان یک گزینه زهکشی. به عنوان یک سیستم زهکشی کانال آن طراحی شده است برای از بین بردن نیاز به سیستم لوله بیشتر به صورت موازی به زهکشی نصب شود، کاهش اثرات زیست محیطی تولید و همچنین بهبود جمع آوری آب است. هر دو از جنس استیل خالص و بتن زهکشی اسلات کانال تبدیل شده اند استانداردهای صنعت در پروژه های ساخت و ساز.

زهکشی در صنعت ساخت و ساز

لوله کشی که برای یک سینک قرار داده شده مهندس عمران مسئول زهکشی در پروژه های ساخت و ساز است. آنها از برنامه تمام جاده ها، ناودان خیابان، زهکشی، پلچک و فاضلاب درگیر در عملیات ساخت و ساز را تنظیم کنید. در طول روند ساخت و ساز او / او خواهد مجموعه ای از تمام سطوح لازم برای هر یک از عوامل که قبلا ذکر شد.

مهندسان عمران و مدیران ساخت و ساز در کنار معماران و ناظران، برنامه ریزان، نقشه برداران مقدار، نیروی کار به طور کلی، و همچنین به عنوان پیمانکاران فرعی کار می کنند. به طور معمول، اکثر حوزه های قضایی برخی از بدن قانون زهکشی به حکومت تا چه حد صاحب ملک می تواند زهکشی از پاکت خود را تغییر دهد.

گزینه های زهکشی برای صنعت ساخت و ساز عبارتند از:

زهکشی نقطه، که بخواهد متن آب در خندق (امتیاز). خندقهای به لوله های فاضلاب در زیر سطح زمین متصل شده و حفاری عمیق مورد نیاز است برای تسهیل این سیستم. پشتیبانی از ترانشه های عمیق به شکل قالب، آمد و رفت و یا شمع زنی مورد نیاز است.

زهکشی کانال، که بخواهد متن آب در کل اجرا از کانال. زهکشی کانال به طور معمول از بتن، فولاد، پلیمر و یا مواد مرکب ساخته شده است. نرخ رهگیری از زهکشی کانال بیشتر از زهکشی است و حفاری مورد نیاز است که معمولا بسیار کمتر عمیق است.

افتتاح سطح زهکشی کانال معمولا در قالب توری (پلیمر، پلاستیک، فولاد یا آهن) و یا یک حافظه (تخلیه شکاف) که در امتداد سطح زمین (معمولا از فولاد یا آهن تولید) می آید.

منیع : وبسایت ویکی پدیا