راههای رهایی از شر سوسک حمام
«سوسری» یا «سوسک حمام» جزو حشرات است و از حدود 280 میلیون سال قبل روی کره زمین زندگی می‌کند. این حشره‌ی کوچک که امروزه در بسیاری از خانه‌های شهری و روستایی یافت می‌شود، انتقال دهنده‌ی بسیاری از بیماری‌ها است و به عنوان معضلی بهداشتی محسوب می‌شود که بیش‌تر خانم‌ها با آن درگیرند.
برای اطلاع از راههای مبارزه با این حشره و روش های کشتن سوسک با یک کارشناس حشره‌شناسی پزشکی دانشکده‌ی بهداشت دانشگاه علوم پزشکی کرمان به گفت‌وگو نشستیم.
حمید سلطانی‌نژاد با بیان این که سوسری‌ها یا سوسک‌های حمام، گونه‌های متفاوتی دارند، گفت: شایع‌ترین گونه‌های موجود این حشره در ایران، گونه‌های آمریکایی، آلمانی، استرالیایی و حاره‌ای هستند که گونه‌های آمریکایی و آلمانی در کرمان بیش‌تر وجود دارند.
وی افزود: گونه‌ی آمریکایی این حشره بسیار حساس است و زود از بین می‌رود، اما گونه‌ی آلمانی آن بسیار مقاوم است و به راحتی کشته نشده و از بین نمی‌رود.
وی با اشاره به این که این حشره یک عادت غذایی منحصر به فرد دارد، گفت: سوسری‌ها به برگرداندن بخشی از غذای خود که کمی هضم شده و همچنین دفع مدفوع روی غذا و یا هر چیز دیگر عادت دارند.
وی افزود: سوسک‌های حمام یا همان سوسری‌ها همه چیزخوار و پرخور هستند و هر نوع غذای انسان را می‌خورند. همچنین از کاغذ، پارچه به خصوص اگر آهار داشته باشد، کتاب، مو، کفش، کاغذ دیواری، مدفوع، حشره‌ی مرده و تقریباً از هر ماده‌ی حیوانی و گیاهی تغذیه می‌کنند.
سلطانی‌نژاد افزود: در مواردی این حشره در حال جویدن انگشت‌های دست و پای نوزادان و افراد خوابیده مشاهده شده است.
وی با بیان این که این حشره ممکن است بدون آب برای مدت 5 تا10 هفته و بدون غذا برای چند ماه زنده بماند، گفت: با این حال این حشره به ندرت در مناطقی که مواد غذایی وجود ندارد، یافت می‌شود.
وی با اشاره به این که تاکنون انتقال حدود 150 نوع بیماری از جمله حصبه، وبا و اسهال‌های خونی توسط این حشره مشاهده و گزارش شده است، گفت: متأسفانه به دلیل کشتن سوسک با سم مبارزه‌های شیمیایی و غیراصولی این حشره به بعضی از سموم مقاوم شده است.
سلطانی‌نژاد همچنین گفت: نسبت وجود این حشره یک به 600 است، یعنی به ازای رویت هر یک سوسک حمام، 600 سوسک دیگر نیز به صورت تخم، لارو و بالغ در آن محیط وجود دارد.
وی با اشاره به این که رعایت نظافت در آشپزخانه و باقی نگذاشتن غذا یا ظروف آلوده در طول شب باعث کاهش این حشره می‌شود، گفت: در صورتی که در خانه‌های مجاور ما سوسک وجود داشته باشد، رعایت بهداشت مانع ورود سوسک به خانه ما نخواهد شد.
سلطانی‌نژاد نگه‌داشتن نان خشک در خانه را یکی از عوامل وجود این حشره دانست و گفت: برای مبارزه با این حشره باید عادت‌های خانه‌داری خانم‌ها عوض شود.
وی انداختن زیر سفره‌ای موقع صرف غذا، عدم نگه‌داری نان خشک، جمع‌آوری زباله در ظروف در دار و استفاده از کیسه‌ی زباله و نگه‌داری موادغذایی خام مانند برنج، حبوبات و آرد در ظروف سربسته را از جمله راههای مبارزه با این حشره عنوان کرد و گفت: بهتر است برای از بین بردن سوسک حمام، از سم‌های با پایه‌ی گیاهی استفاده شود که زودتر جذب زمین می‌شوند.
وی سم‌هایی مانند پرمترین (به اسم تجاری آمبوش)، سایپرمترین، نایکام و سولفاک را مناسب این امر دانست و گفت: باید سم‌پاشی در سه مرحله (روز اول، هفت و 21 روز بعد) انجام شود.
سلطانی‌نژاد خاطرنشان کرد: از آن‌جایی که سم‌پاشی روی هوش و رشد بچه‌ها تأثیر می‌گذارد، در خانه‌هایی که کودک وجود دارد، بهتر است از خمیر امحاء برای از بین بردن سوسک‌ها استفاده شود.
وی در خصوص گچ‌های سوسک‌کش نیز گفت: این گچ‌ها که در گوشه‌ی دیوارها کشیده می‌شود، جزو آن دسته از سمومی هستند که از طریق تماس عمل می‌کنند و از راه پوست جذب بدن حشره شده و آن را از بین می‌برند.
وی همچنین گفت: خیساندن یک بسته تنباکوی سنتی در 10 لیتر آب و ریختن آب حاصل از آن در آب‌‌راه‌های چاه فاضلاب، ظرف‌شویی، توالت و حمام باعث فرار سوسک و سایر حشرات و جوندگان از سیستم فاضلاب خواهد شد.
سلطانی‌نژاد در پایان توصیه کرد که سم‌پاشی حتماً توسط شرکت‌های مجاز و با نظر کارشناس صورت گیرد.
شهلا پورامیری
