واحد SBR
واحد SBR از یک راکتور پر و خالی شونده تشکیل شده که در آن اختلاط کامل صورت می گیرد و علاوه بر آن هوادهی و ته نشینی که بعد از مرحله واکنش می باشد،در یک تانک انجام می شود. در تمام سیستمهای SBR عمل تصفیه در قالب ۵ مرحله ای که در ادامه می آید، بصورت متوالی انجام می شود.
۱- پرشدن،
۲- واکنش(هوادهی)،
۳- ته نشینی،
۴- تخلیه ،
۵- آزاد.
در طی مرحله پرشدن، فاضلاب به سیستم وارد می شود. در طی فرایند پر شدن سطح مایع موجود در راکتور از ۷۵درصد در انتهای مرحله آزاد به ۱۰۰درصد می رسد. در خلال پرشدن، محتویات راکتور در حال مخلوط شدن و یا مخلوط و هوادهی شدن توامان هستند تا به واکنشهای بیولوژیکی در حال انجام در داخل راکتور سرعت ببخشند.
در طی فرایند واکنش، واکنشهای آلی تحت شرایط کنترل شده محیطی بر روی مواد آلی موجود در فاضلاب انجام می شود.
در طی فرایند ته نشینی، مواد جامد تحت شرایط سکون شروع به ته نشینی می کنند و نتیجه آن پساب تصفیه شده ایست که آماده تخلیه از سیستم SBR است.
پساب تصفیه شده در طی مرحله تخلیه از سیستم خارج می شود. برای تخلیه پساب تصفیه شده از مکانیزمهای متعددی از جمله دریچه های سرریز می توان استفاده نمود.
مرحله آزاد در یک سیستم SBR که از چند تانک استفاده می کند، زمان لازم را برای پرشدن یک تانک قبل از اینکه مرحله بعدی (واکنش) شروع شود، فراهم می سازد. به دلیل اینکه این مرحله چندان ضروری نیست، گاهی از سیستم SBR حذف می شود.
در مورد فاضلابهای با جریان دائمی، حداقل به ۲ تانک نیاز است تا زمانی که یک تانک در حال پرشدن است، تانک دیگر در حال انجام مرحله تصفیه باشد.

منبع : وبلاگ آب و فاضلاب

کاربردهای لیکا در محیط زیست:

پالایش فاضلاب
     فاضلاب‌های شهری و صنعتی و روش‌های کنترل آن‌ها یکی از مهم‌ترین مسایل زیست محیطی عصر حاضر است. اگرچه فرآیند پالایش فاضلاب می‌تواند در دراز مدت در طبیعت به صورت خود به خود انجام گردد، اما توسعه شهرنشینی و صنایع گوناگون، ساخت تأسیسات پالایشگاه فاضلاب را گریزناپذیر ساخته است.
     به طور کلی هدف از پالایش فاضلاب، گرفتن مواد معلق و شناور، تبدیل و حذف مواد آلی، جداسازی مواد سمی و در نهایت گندزدایی فاضلاب است. برای دستیابی به این اهداف، از مجموعه‌ای از روش‌های مکانیکی، زیستی و شیمیایی استفاده می‌شود.

     در چند سال اخیر کاربرد سیستم‌های بیوفیلمی به عنوان یکی از پیشرفته ترین روش‌های تصفیه فاضلاب رواج یافته است. دانه‌های لیکا را می‌توان به عنوان ساپورتی مناسب درانواع بیوفیلترهای تصفیه فاضلاب از جمله:
• راکتورهای بیوفیلمی با بستر متحرک (MBBR)
• راکتورهای بیوفیلمی با بستر شناور (FBBR)
• فیلترهای بی‌هوازی با جریان بالارو(UAFB)
     مورد استفاده قرار داد. دانه‌های لیکا با تخلخلی برابر ۷۳ الی ۸۸ درصد و سطح ویژه‌ای در حدود ۵۵۰ مترمربع بر متر مکعب، محیطی مناسب برای رشد میکروارگانیسم‌ها را در حجمی محدود فراهم می‌آورند.

• پوکه‌های لیکا در برابر نور خورشید مقاوم بوده و تیرگی آن‌ها باعث جلوگیری از نفوذ نور و فراهم آوردن محیطی مناسب برای رشد باکتری‌های نیتریفایر می‌گردد.

• این دانه‌ها دارای دانسیته‌ای کمتر از ۵۵۰ کیلوگرم بر متر مکعب بوده و به آسانی بر روی سطح مایعات شناور خواهند شد.
     لازم به ذکر است که جرم حجمی بالای ذرات رس(ذرات تشکیل دهنده دانه‌های لیکا) موجب می‌گردد تا در صورتی که بخشی از ذرات در اثر سایش از توده جدا شوند به آسانی و بدون نیاز به مخازن ته نشینی در کف راکتور ته نشین شده و موجب آلودگی پس آب خروجی و افزایش ذرات جامد شناور نمی‌گردد.

• با توجه به آن که این دانه‌ها عایق حرارتی مناسبی می‌باشند توانایی ایجاد شاریط مناسب به منظور رشد بیوفیلم را در فصل زمستان دارا می‌باشند و با پر نمودن فضای مخازن و راکتورها توسط این دانه‌ها می‌توان انرژی حرارتی جذب شده در فصل تابستان را تا زمان قابل توجهی ذخیره نمود.

• دانه‌های لیکا با داشتن بافت سلولی منحصر به فرد خود، نوسانات کم آبی و یا پرآبی را کنترل نموده و سیستم را در مقابل شوک‌های هیدرولیکی جریان تا حدی حفظ می‌نمایند.

• خلل و فرج موجود در سطح دانه‌ها موجب رشد مناسب توده‌های بیولوژیکی شده و در اثر سایش آکنه‌ها با یکدیگر، جدا شدگی این توده از سطح پوکه‌ها روی نخواهد داد

حفاظت محیط زیست
     زمین بدون دخالت بشر درحال تعادل است. این تعادل به جز در زمان وقوع حوادث غیر مترقبه، ‌مانند آتشفشان‌ها و یا سیلاب‌های عظیم حفظ می‌شود. آثار و عواقب غیر مترقبه در مقیاس زمانی عمر زمین بسیار کوتاه است و معمولاً بلافاصله بعد از بروز این گونه حوادث زمین واکنش تعادلی نشان می‌دهد. اما تغییراتی که بشر در زمین ایجاد می‌کند حوادث دائمی یا عواقب طولانی است به طور مثال بشر در تولید چوب مورد نیاز زندگی نوین خود، در مدت کوتاهی جنگلی را که در طول هزاران سال تکوین یافته است، نابود می‌کند. دراین حالت عناصر طبیعت قادر به ایجاد سریع تعادل نخواهند بود. هدف از حفاظت از محیط زیست ایجاد تمهیداتی است که بشر بتواند بقای حیات نوین خود را با کمترین میزان خسارت به محیط زیست تأمین نماید.

نقش لیکا در حفاظت از محیط زیست
     فرآورده‌های لیکا- به ویژه دانه لیکا- به دلیل دارا بودن ویژگی‌های مهمی چون تخلخل، گرمابندی و … می‌توانند جانشین مناسبی برای بسیاری از مواد معدنی مورد استفاده در حفاظت از محیط زیست باشند. بسیاری از ویژگی‌ها و کاربردهای لیکا به طور مستقیم یا غیرمستقیم در حفاظت از محیط زیست نقش اساسی دارند. به عنوان نمونه،‌نوفه یکی از آلاینده‌های مهم محیط زیست است که با کاربرد مصالح عایق صوت می‌توان آن را کاهش داد و یا حتی کاملاً از محیط حذف نمود. بنابراین کاربرد فرآورده‌های لیکا در اجزای دیوار و سقف ساختمان و یا در اطراف واحدهای تولید نوفه نقش مؤثری در حفاظت از این آلودگی  دارد. همچنین گرمابندی لیکا سبب صرفه‌جویی در مصرف انرژی و در نتیجه سوخت می‌گردد و از این راه به کاهش تولید آلاینده‌ها کمک می‌نماید.
     استفاده از لیکا در پالایش فاضلاب نقش مؤثر و مستقیم آن را در حفاظت از محیط زیست نشان می‌دهد. همچنین کاربرد لیکا در کشاورزی اثر این مصالح را در حفاظت از خاک و آب بیان می‌کند.
     برای دفن زباله‌های هسته‌ای با تشعشع کم، اغلب از بتن همراه با مؤنت موریونیت استفاده می‌شود. استفاده از لیکا در این بتن، سبب می‌شود تا محیط متخلخل و مناسبی برای جایگیری ذرات مونت موریونیت ایجاد شود.
     یک نکته بسیار مهم در کاربرد مواد برای حفاظت از محیط زیست، عاری بودن خود آ‌ن‌ها از مواد مضر می‌باشد. به بیان دیگر لازم است تا حد امکان از موادی که سازگار با محیط هستند و به راحتی در طبیعت جذب می‌شوند و یا حداقل اثر آلاینده‌ای بر آن ندارند استفاده شود. دانه‌های لیکا به دلیل دوام و پایداری قابل توجه در برابر مواد شیمیایی و PH نزدیک به ۷، هیچگونه اثر مخربی بر طبیعت ندارند. از سوی دیگر ماده اولیه تولید این دانه‌ها- رس- یک ماده کاملاً طبیعی و سازگار با محیط زیست است و با توجه به اینکه هیچ ماده افزودنی دیگری- به جز هیدروکربورها و مواد آلی- در تولید آن به کار نمی‌رود، می‌توان یقین داشت که فرآیند تولید کمترین اثر مخرب را بر طبیعت دارد و فرآورده نهایی نیز سازگار با طبیعت است

منبع : وبسایت لیکا