چطور با سوسک خانگی مبارزه کنیم؟

به طور کلی امروزه افراد برای نابود کردن و کشتن سوسک‌ها از اسپری، پودر و قرص حشره‌کش و گاهی هم از نفت و سم پاشی محل استفاده می‌کنند.

با گرم شدن هوا، سر و کله سوسک‌های موذی و بدقیافه در نقاط مختلف خانه پیدا می‌شود. این سوسک‌ها زمانی دردسرساز می‌شوند که آنها را در آشپزخانه و کنار موادغذایی بیابیم.

به طور کلی سوسک‌ها نژادهای مختلفی دارند، اما تنها چند نوع از آنها، زندگی زیر یک سقف با ما را می‌پسندند. معروف‌ترین سوسک‌های موجود در ایران، سوسک‌های آلمانی و آمریکایی هستند.

سوسک‌های بزرگ یا آمریکایی بیشتر در فاضلاب ها، دستشویی، توالت،‌ حمام و سقف‌های کاذب مخفی می‌شوند و معمولا به رنگ قهوه‌ای هستند.

اغلب این حشرات موذی، روزها در منافذ و سوراخ‌ها پنهان شده و شب‌ها برای جستجوی غذا به راه می‌افتند و هنگام جستجو باعث آلودگی سطوح، وسایل،‌ تجهیزات و غذاهای بدون سرپوش می‌شوند.

سوسک ها چه خطراتی برای ما دارند؟

سوسک‌ها معمولا تعداد زیادی از انواع میکروب های بیماری‌زا را در دستگاه گوارش و همچنین بال، شاخک‌ و پرزهای پای خود حمل می‌کنند و می‌توانند به گسترش بیماری فلج اطفال، قارچ‌های بیماریزا، تب زرد، وبا، دیفتری، سل و انواع اسهال‌های خونی کمک کنند، یا آن که در بعضی افراد منجر به بروز آلرژی با علایمی نظیر عطسه، آبریزش از بینی و چشم و حتی مشکلاتی شبیه آسم شوند.

همچنین این حشرات بدقیافه می‌توانند باکتری‌های مسمومیت‌زا را به موادغذایی منتقل کرده و افراد را به علائم مسمومیت حاد و مزمن دچار سازند.

چه باید کرد؟

ابتدا باید محل آلودگی و منشا اصلی رشد سوسک ها را مشخص کنید و بدانید که در چه جاهایی امکان تخم ریزی وجود دارد.

بررسی کامل شکاف های گوشه و کنار خانه بخصوص محل‌های گرم و مرطوب مثل آشپزخانه و دستشویی بخصوص هنگام شب که سوسک ها فعال هستند، ما را در یافتن محل اصلی تخم ریزی این حشره کمک می کند.

سایر اثرات حاصل از وجود سوسک ها مثل کپسول تخم، پوسته بدن و مدفوع آنها نیز راهنمای موثری برای پی بردن به محل اصلی آلودگی است.

سوسک‌ها یا سوسری‌ها همیشه به دنبال غذا و پناهگاه گرم و مرطوب هستند. بنابراین اگر می‌توانید، این دو عامل را حذف کنید. در غیر این صورت به طور موقت از حشره‌کش‌ها کمک بگیرید.

به طور کلی امروزه افراد برای نابود کردن سوسک‌ها از اسپری، پودر و قرص حشره‌کش و گاهی هم از نفت و سم پاشی محل استفاده می‌کنند.

1- به کار بردن اسپری سوسک کش و حشره‌کش برای مبارزه با سوسری‌ها روش خوبی است، اما بهداشتی نیست. سمی که از اسپری‌ها در فضا پخش می‌شود، می‌تواند به راحتی وارد دستگاه تنفس فرد شده یا از طریق منافذ پوست جذب شود، یا آن که روی موادغذایی بنشیند.

از سوی دیگر اگر سوسک‌ها تخم‌ریزی کرده باشند، به دلیل آن که تخم‌های آنها توسط کپسول‌هایی سفت محافظت می شوند، این سموم نمی‌توانند به داخل کپسول‌ها نفوذ کنند.

2- اگر هم بخواهیم از قرص‌های حشره‌کش و سوسک کش استفاده کنیم، این قرص‌ها به محض آن که از لفاف خود خارج شوند در محیط متصاعد شده و آنها نیز برای سلامت افراد مضر خواهند بود، مگر آن که افراد در طولانی‌مدت در محیط حضور نداشته باشند.

3- در مورد نفت هم که برخی افراد آن را در چاه فاضلاب می‌ریزند، متذکر می‌شویم زمانی نفت موثر واقع می‌شود که مستقیم روی حشره ریخته شود، اما به دلیل آن که سوسک‌ها معمولا در دیواره و سقف لوله‌های فاضلاب هستند نفت باعث مرگ‌ آنها نمی‌شود و تنها بوی نفت آنها را فراری می‌دهد که مجددا برمی‌گردند. پس این روش نیز فایده چندانی نخواهد داشت.

4- کشتن سوسک ها به صورت فیزیکی نیز موجب تراوش و انتشار میکروب های بیماری‌زای دستگاه گوارش آنها به بیرون و آلوده‌تر شدن محیط می‌شود.

5- گاهی هم از سم پاشی کل محل زندگی توسط برخی شرکت ها استفاده می شود، به خصوص در مورد سوسک های ریزی که به سرعت تعدادشان زیاد می شود.

البته باید گفت اگر چه از بین بردن و کشتن سوسک ها ضروری است، ولی خطرات ناشی از استفاده سموم مختلف برای از بین بردن آنها، اگر با رعایت نکات ایمنی همراه نباشد، بیشتر از خطر وجود سوسک هاست.

لذا قبل از سم پاشی محل، باید موادغذایی، ظروف غذاخوری و وسایل خواب از محل خارج یا روی آنها را کاملا بپوشانید. همچنین نباید به کودکان اجازه ورود به آشپزخانه یا محل های سمپاشی شده را داد، مگر بعد از شستن این مکان‌ها.

6- بهترین راه برای مبارزه با حشرات موذی حفظ نظافت بخصوص در مراکز تهیه و توزیع مواد غذایی است.

لذا همه شکاف های دیوار، کف زمین، درز بین پله ها و ... را با سیمان بگیرید.

در نظافت ساختمان و جمع آوری و حمل و دفع بهداشتی زباله ها دقت زایدی داشته باشید.

از توری ریز در مدخل هواکش فاضلاب ها و کف‌شوی مناسب در دهانه لوله های فاضلاب در حمام و آشپزخانه و چاه‌بست محکم در سوراخ کاسه توالت، جهت جلوگیری از ورود و خروج سوسک‌ها و لانه گزینی آنها استفاده کنید.

منابع:

جام جم - فاخره بهبهانی

نیک صالحی

سوسک که به عنوان حشره*ای موذی و ناقل بیماری*های گوناگون شناخته شده احتمالا در آینده برای نجات انسان از عفونت*های میکروبی نقش مهمی ایفا خواهد کرد. دانشمندان بریتانیایی در جریان پژوهشی جدید متوجه وجود آنتی*بیوتیکی قوی در مغز سوسک*ها شده**اند.


برای بسیاری از افراد بویژه خانم*ها، حتی شنیدن نام "سوسک" کافی است تا از فرط انزجار چهره خود را درهم کشند. صحبت درباره سوسک تا به حال تنها با توصیفات منفی همراه بوده است. آن*ها منبع آلودگی و ناقلان بیماری محسوب می*شوند. اما پژوهشی جدید نشان می*دهد که همین حشرات منفور اتفاقا می*توانند برای انسان*ها مفید باشند.


ویژگی*های مثبت سوسک*ها


دانشمندان بریتانیایی در دانشگاه ناتینگهام متوجه شده*اند که در مغز سوسک*ها و ملخ*ها مولکول*های قوی آنتی*بیوتیکی وجود دارد. این مولکول*ها قادر به محافظت بدن سوسک*ها در مقابل میکروب*های خطرناک هستند.

"سیمون لی" یکی از محققان دانشگاه ناتینگهام در زمینه میکروبیولوژی می*گوید که آنتی*بیوتیک موجود در مغز و بافت*های عصبی دیگر در بدن سوسک*ها در جریان تحقیقات آزمایشگاهی بیش از ۹۰ درصد از باکتری*های MRSA و ای.*کلی (E.colli) را از بین برده*اند، بدون اینکه به سلول*های بدن انسان آسیب برسانند. در مجموع ۹ ملکول در بدن این حشرات کشف شده که می*توانند باکتری*ها را نابود کنند.

MRSA نوعی از باکتری*های استافیلوکوکوس Staphylococcus است که عفونت*های خطرناکی را در بدن ایجاد می*کند و در برابر بیشتر آنتی*بیوتیک*ها مقاوم است. ای.*کلی نیز باکتری عفونت*زای دیگری است که یکی از علایم آن اسهال است.


رمز توانایی سوسک*ها برای زندگی در آلوده*ترین مکان*ها


البته اینکه بدن سوسک*ها خود توانایی تولید آنتی*بیوتیک برای مبارزه با باکتری*های موجود در محیط زندگی این حشرات را دارد برای دانشمندان غافل*گیرکننده نیست. "سیمون لی" در این باره می*گوید: «حشرات معمولا در محیطی آلوده و غیربهداشتی زندگی می*کنند و باید با انواع و اقسام باکتری*ها دست و پنجه نرم کنند. از این رو کاملا طبیعی است که بدن آنها سیستم دفاعی قوی برای مقابله با میکروب*ها در اختیار داشته باشد.»


در حال حاضر مولکول*های کشف شده همچنان در آزمایشگاه تحت بررسی هستند. سیمون لی و همکارانش امیدوارند که در آینده از آنتی*بیوتیک *موجود در بدن سوسک*ها برای درمان بیماری*های عفونی حاصل از MRSA و ای.*کلی بتوان استفاده و آن را جایگزین داروهایی کرد که در حال حاضر برای مقابله با اینگونه بیماری*ها استفاده می*شوند و عوارض جانبی زیادی را به همراه دارند.

دعا کنید که سوسک حمام منقرض نشود، زیرا...

محبوبه عمیدی: اگر از شما بخواهند فهرستی از منفورترین موجودات روی زمین تهیه کنید، احتمالا سوسک‌های حمام یکی از اولین جاندارانی هستند که به ذهنتان می‌رسد. آنها بزرگ و زشت هستند، سریع حرکت می‌کنند و اغلب در کثیف‌ترین و غیربهداشتی‌ترین نقطه ممکن می‌توانید پیدایشان کنید. با این حال بهتر است دیگر آرزوی انقراض آنها را نداشته باشید چون همزمان از بین رفتن گیاهان، جنگل‌ها، پرندگان و زیست‌بوم‌های بسیاری را آرزو کرده‌اید.

به گزارش دیلی میل، پژوهش تازه‌ای نشان می‌دهد این حشرات نامطبوع وظیفه حفظ بقای زیست‌بوم‌های روی زمین و چرخه غذایی را به عهده دارند. آنها اغلب از مواد آلی در حال فساد تغذیه می‌کنند که سرشار از نیتروژن هستند و نه‌تنها می‌توانند منبع غذایی باارزشی برای پرندگان و پستانداران کوچکی که آنها را شکار می‌کنند باشند، بلکه نقشی اساسی را در چرخه نیتروژن ایفا خواهند کرد.

Srini Kambhampati، مدیر و استاد دانشکده زیست‌شناسی دانشگاه تگزاس معتقد است انقراض سوسک‌های حمام می‌تواند چرخه نیتروژن در طبیعت را با مشکلات متعددی مواجه کند. او که سال‌هاست روی اثر زیست‌محیطی این حشرات کار می‌کند، می‌گوید: «سوسک‌های حمام از مواد آلی در حال فساد تغذیه می‌کنند که سرشار از نیتروژن هستند. آنها این ماده باارزش را در مدفوع خود به شکلی به خاک برمی‌گردانند که آن را حاصلخیز و بسیار غنی می‌کند و برای گیاهان قابل استفاده است. به عبارت دیگر از بین رفتن این جانداران اثرات مخرب جبران‌ناپذیری روی سلامت جنگل‌ها و به شکل غیرمستقیم روی جانداران ساکن زیست‌بوم آنها خواهد داشت».

علاوه بر این حدود 5 تا 10هزار گونه مختلف سوسک روی زمین زندگی می‌کنند که یک منبع غذایی مهم برای بسیاری از پرندگان و پستانداران کوچکی مانند موش‌ها به شمار می‌روند. با نگاهی به چرخه غذایی می‌بینیم این شکارچیان می‌توانند غذای گروه دیگری از حیوانات را از گربه‌ها و گرگ‌ها گرفته تا خزندگان و پرندگان شکارچی بزرگتر مانند عقاب‌ها تأمین کنند. در نتیجه هر گونه کاهش جمعیت سوسک‌های حمام می‌تواند تأثیری غیرمستقیم روی منابع مورد نیاز بسیاری از گونه‌های گیاهی و جانوری روی زمین داشته باشد.

البته چندان هم جای نگرانی نیست، این حشرات از معدود جاندارانی هستند که به نظر می‌رسد حتی اگر دمای زمین به شدت افزایش یابد و یا خدای ناکرده جنگ سوم جهانی رخ دهد و سلاح‌های اتمی به کار گرفته شوند باز هم خیال انقراض نخواهند داشت!

«سوسری» یا «سوسک حمام» جزو حشرات است و از حدود 280 میلیون سال قبل روی کره زمین زندگی می‌کند. این حشره‌ی کوچک که امروزه در بسیاری از خانه‌های شهری و روستایی یافت می‌شود، انتقال دهنده‌ی بسیاری از بیماری‌ها است و به عنوان معضلی بهداشتی محسوب می‌شود که بیش‌تر خانم‌ها با آن درگیرند.
برای اطلاع از راه‌های مبارزه با این حشره و روش های کشتن سوسک با یک کارشناس حشره‌شناسی پزشکی دانشکده‌ی بهداشت دانشگاه علوم پزشکی کرمان به گفت‌وگو نشستیم.
حمید سلطانی‌نژاد با بیان این که سوسری‌ها یا سوسک‌های حمام، گونه‌های متفاوتی دارند، گفت: شایع‌ترین گونه‌های موجود این حشره در ایران، گونه‌های آمریکایی، آلمانی، استرالیایی و حاره‌ای هستند که گونه‌های آمریکایی و آلمانی در کرمان بیش‌تر وجود دارند.
وی افزود: گونه‌ی آمریکایی این حشره بسیار حساس است و زود از بین می‌رود، اما گونه‌ی آلمانی آن بسیار مقاوم است و به راحتی کشته نشده و از بین نمی‌رود.
وی با اشاره به این که این حشره یک عادت غذایی منحصر به فرد دارد، گفت: سوسری‌ها به برگرداندن بخشی از غذای خود که کمی هضم شده و هم‌چنین دفع مدفوع روی غذا و یا هر چیز دیگر عادت دارند.
وی افزود: سوسک‌های حمام یا همان سوسری‌ها همه چیزخوار و پرخور هستند و هر نوع غذای انسان را می‌خورند. هم‌چنین از کاغذ، پارچه به خصوص اگر آهار داشته باشد، کتاب، مو، کفش، کاغذ دیواری، مدفوع، حشره‌ی مرده و تقریباً از هر ماده‌ی حیوانی و گیاهی تغذیه می‌کنند.
سلطانی‌نژاد افزود: در مواردی این حشره در حال جویدن انگشت‌های دست و پای نوزادان و افراد خوابیده مشاهده شده است.
وی با بیان این که این حشره ممکن است بدون آب برای مدت 5 تا10 هفته و بدون غذا برای چند ماه زنده بماند، گفت: با این حال این حشره به ندرت در مناطقی که مواد غذایی وجود ندارد، یافت می‌شود.
وی با اشاره به این که تاکنون انتقال حدود 150 نوع بیماری از جمله حصبه، وبا و اسهال‌های خونی توسط این حشره مشاهده و گزارش شده است، گفت: متأسفانه به دلیل کشتن سوسک با سم مبارزه‌های شیمیایی و غیراصولی این حشره به بعضی از سموم مقاوم شده است.
سلطانی‌نژاد هم‌چنین گفت: نسبت وجود این حشره یک به 600 است، یعنی به ازای رویت هر یک سوسک حمام، 600 سوسک دیگر نیز به صورت تخم، لارو و بالغ در آن محیط وجود دارد.
وی با اشاره به این که رعایت نظافت در آشپزخانه و باقی نگذاشتن غذا یا ظروف آلوده در طول شب باعث کاهش این حشره می‌شود، گفت: در صورتی که در خانه‌های مجاور ما سوسک وجود داشته باشد، رعایت بهداشت مانع ورود سوسک به خانه ما نخواهد شد.
سلطانی‌نژاد نگه‌داشتن نان خشک در خانه را یکی از عوامل وجود این حشره دانست و گفت: برای مبارزه با این حشره باید عادت‌های خانه‌داری خانم‌ها عوض شود.
وی انداختن زیر سفره‌ای موقع صرف غذا، عدم نگه‌داری نان خشک، جمع‌آوری زباله در ظروف در دار و استفاده از کیسه‌ی زباله و نگه‌داری موادغذایی خام مانند برنج، حبوبات و آرد در ظروف سربسته را از جمله راه‌های مبارزه با این حشره عنوان کرد و گفت: بهتر است برای از بین بردن سوسک حمام، از سم‌های با پایه‌ی گیاهی استفاده شود که زودتر جذب زمین می‌شوند.
وی سم‌هایی مانند پرمترین (به اسم تجاری آمبوش)، سایپرمترین، نایکام و سولفاک را مناسب این امر دانست و گفت: باید سم‌پاشی در سه مرحله (روز اول، هفت و 21 روز بعد) انجام شود.
سلطانی‌نژاد خاطرنشان کرد: از آن‌جایی که سم‌پاشی روی هوش و رشد بچه‌ها تأثیر می‌گذارد، در خانه‌هایی که کودک وجود دارد، بهتر است از خمیر امحاء برای از بین بردن سوسک‌ها استفاده شود.
وی در خصوص گچ‌های سوسک‌کش نیز گفت: این گچ‌ها که در گوشه‌ی دیوارها کشیده می‌شود، جزو آن دسته از سمومی هستند که از طریق تماس عمل می‌کنند و از راه پوست جذب بدن حشره شده و آن را از بین می‌برند.
وی هم‌چنین گفت: خیساندن یک بسته تنباکوی سنتی در 10 لیتر آب و ریختن آب حاصل از آن در آب‌‌راه‌های چاه فاضلاب، ظرف‌شویی، توالت و حمام باعث فرار سوسک و سایر حشرات و جوندگان از سیستم فاضلاب خواهد شد.
سلطانی‌نژاد در پایان توصیه کرد که سم‌پاشی حتماً توسط شرکت‌های مجاز و با نظر کارشناس صورت گیرد.
شهلا پورامیری